فهرست بها چیست؟ | آشنایی با فهرست بها و کاربرد آن – بخش سوم

فهرست بها و کاربرد آن – بخش سوم

در دو بخش اول و دوم معرفی فهرست بها و کاربرد آن به شرح انواع فهرست بها واحد پایه رشته های مختلف و تقسیم بندی رنگ جلد آنها و همچنین شرح کامل جدول ردیف های واحد پرداختیم. در ادامه این مبحث سعی داریم که برخی نکات کلی و ضروری (کلیات، اطلاعات، و دستورالعمل ها) که بصورت مشترک در تمامی فهارس بها رشته های مختلف وجود دارد بپردازیم.

(توصیه اکید می شود که مطالب این پست را با دقت و تا انتها بخوانید زیرا که بسیار مهندسین و پیمانکارانی هستند که از فهرست بها فقط با قسمت برآورد ریالی آن آشنایی دارند ، در صورتی که فهرست بها یکی از چندین مدارک منضم به پیمان است که در بسیاری از مجادلات و مسائل پیمانکاری می تواند نقش پر رنگی را به منظور رفع آنها، داشته باشد.)

این نکات مهم و ضروری که در همه فهارس بها بصورت مشترک می باشند ، به شرح زیر است:

۱- در هر فهرست بها، مبلغ هر ردیف، حاصلضرب مقدار در بهای واحد آن ردیف است. از جمع مبلغ ردیف های مربوط به هر فصل ، مبلغ فصل، و از جمع مبالغ فصول، جمع مبلغ ردیف های فهرست بها برای کار مورد نظر بدست می آید. ضریب های فهرست بها بر حسب مورد و ضریب بالاسری ، به جمع مبلغ ردیف ها به صورت پی در پی ضرب شده و هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه به آن اضافه می گردد. نتیجه هزینه اجرای کار خواهد بود. (در مقالات بعدی معرفی انواع ضرایب فهرست بها و نحوه تعیین آنها پرداخته خواهد شد.)

۲- مبلغ مربوط به ضریب های مختلف در هر فهرست بها و همچنین هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه، در صورتی که در برآورد هزینه اجرای کار منضم به پیمان منظور شده باشد، قابل پرداخت است.

۳- از مقایسه فصل های یک فهرست بها با یکدیگر ، یا مقایسه یک فهرست بها با فهرست های دیگر، یا مقایسه آن با قیمت های روز یا استناد به تجزیه قیمت یا هر نوع مقایسه دیگر وجه اضافی به جز آنچه به صراحت تعیین شده است ، قابل پرداخت نیست.

۴- در هر بخش از فهرست بها که دستورالعملی برای نحوه برآورد داده شده است، مفاد آن تنها برای مرحله برآورد نافذ خواهد بود.

۵- عملیاتی که پس از انجام کار پوشیده می شود و امکان بازرسی آنها بعداً میسر نیست، باید مطابقت آنها با نقشه های اجرایی ، مشخصات فنی و دستور کارها، حین اجرای کار و قبل از پوشیده شدن، با مهندس مشاور صورتجلسه شود.

۶- قیمت های فهارس بهای هر سال بر مبنای قیمت های سه ماه چهارم سال قبل محاسبه شده است. لازم به توضیح است که که نرخ عوامل نیروی انسانی ، ماشین آلات و مصالح در هر ۳ ماهه از سال توسط مرکز آمار گردآوری شده و منتشر می گردد و به استناد ماده ۴۴ قانون برنامه و بودجه مصوب سال ۱۳۵۲ ذیل فصل دهم که در این خصوص مقررات مختلف می باشد، مرکز آمار ایران کمافی السابق تحت نظر سازمان برنامه و بودجه انجام وظیفه خواهد کرد.

۷- مصالح پای کار طبق مقدمه پیوست ۱ فهارس بهای واحد پایه به مصالحی اطلاق می شود که برای اجرای موضوع پیمان، مورد نیاز باشد و با توجه به برنامه زمانبندی اجرای کار طبق مشخصات فنی توسط پیمانکار تهیه و در هنگام ورود مصالح به کارگاه با حضور مهندس مشاور صورتجلسه ورود که در آن ، نوع، مقدار و تاریخ ورود مشخص شده است ، تنظیم می شود.

۸- به جهت تقویت بنیه مالی پیمانکار، ۷۰ درصد بهای مصالح پای کار و هزینه حمل در صورت مشمول بودن هزینه حمل مازاد، با احتساب کلیه ضرایب پیمان در صورت وضعیت ها منظور می شود و به این ترتیب تمام مصالح پای کار ، پس از منظور شدن در صورت وضعیت، متعلق به کارفرما خواهد بود. پس از پایان کار، کلیه مصالح مازاد بر مصرف که در کارگاه باقی مانده است ، متعلق به پیمانکار بوده و می بایست توسط وی از کارگاه خارج شود و ضمناً مقدار مصالح پای کار در آخرین صورت وضعیت موقت پس از تحویل موقت، و صورت وضعیت قطعی باید صفر منظور گردد.

۹- تجهیز و برچیدن کارگاه مطابق دستورالعمل تجهیز و برچیدن کارگاه که در انتهای تمامی فهارس بهای واحد پایه اشاره شده است. عبارت از عملیات، اقدام ها و تدارکاتی است که باید به صورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا آغاز و انجام دادن عملیات موضوع پیمان، طبق اسناد و مدارک پیمان، میسر شود که از جمله موارد آن می توان به تامین و تجهیز محل سکونت کارمندان، افراد متخصص و کارگران پیمانکار و همچنین کارکنان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه اشاره کرد. تامین و تجهیز ساختمان های اداری و دفاتر کار پیمانکار، کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه از دیگر موارد تجهیز کارگاه می باشد. ضمناً به این نکته توجه گردد که فقط هزینه تامین غذای کارگران پیمانکار و همچنین کارمندان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه در هزینه های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می شود و هزینه غذای کارکنان و کارمندان پیمانکار و هزینه های پذیرایی کارگاه تحت عنوان هزینه های بالاسری می بایست در نظر گرفته شود.

۱۰- هزینه های بالاسری یا Overhead که در مقررات ایران شامل بخش سود یا Profit نیز می باشد، عبارتست از کلیه هزینه های غیر مستقیم اجرای کار منهای آن قسمت که مربوط به تجهیز و برچیدن کارگاه می شود. در برآورد قیمت های هر ردیف از فصول فهارس بهای واحد پایه، کلیه هزینه های مستقیم ناشی از چهار عامل نیروی انسانی ؛ ماشین آلات و ابزار، مصالح و حمل در نظر گرفته می شود. سایر هزینه های دیگر به غیر از هزینه های تجهیز و برچیدن کارگاه که به آن اشاره شد، به هزینه های بالاسری پیوست انتهای فهارس بهای واحد پایه به دو دسته تفکیک می شود. دسته اول ، هزینه های بالاسری عمومی بوده و به هزینه هایی اطلاق می شود که نمی توان آنها را به کار مشخصی مربوط کرد و عمدتاً هزینه های دفتر مرکزی پیمانکار را شامل می شود. دسته دوم، هزینه های بالاسری کار بوده ، شامل هزینه هایی است که می توان آنها را به کار و پروژه ی مشخصی در سازمان پیمانکار، مربوط کرد و عمدتاً شامل هزینه های سرمایه گذاری ها، تهیه ضمانتنامه ها، هزینه بیمه و مالیات قرارداد، صندوق کارآموزی، سود پیمانکار، هزینه های مستمر کارگاه که عمده مبلغ ریالی ادعاهایی از این قبیل را در بر می گیرد، شامل دستمزد نیروی انسانی سرپرستی عمومی کارگاه، هزینه نیروی انسانی خدماتی که در اختیار کارفرما و مهندس مشاور قرار می گیرد ، هزینه غذای کارکنان و کارمندان پیمانکار و پذیرایی کارگاه و … است.

پایان بخش سوم